Dachy

Iż Polacy nie gęsi, iż swój dach mają

Jak wygląda dach polski? Gdzie go można spotkać? Jak wygląda jego odmiana czyli dach krakowski? Dowiedz się wszystkiego szlacheckiej architekturze.

Szlacheckie dworki są rozsiane po całej Polsce, ale ich budowa była w większości bardzo podobna. Te budynki w kulturze i literaturze strzegą polskich wartości oraz tradycje i symbolizują dawne szlacheckie zwyczaje, tak jak to opisuje w Panu Tadeuszu Adam Mickiewicz. Dworki szlacheckie przyniosły także coś dla architektury i budownictwa, a mianowicie łamany dach polski.

Jest to rodzaj dachu mansardowego, w którym występują dwie płaszczyzny połaci. Jest to zatem dach łamany, uskokowy. Dach polski był najczęściej dachem czterospadowym, który od barokowych dachów mansardowych tzw. francuskich, które są stosowane także obecnie różnił się kątem nachylenia dwóch połaci. W europejskiej architekturze górna połać dachu mansardowego jest nachylona w mniejszym stopniu niż górna. W dachu polskim uskok jest minimalny lub praktycznie zerowy. Równoległe połacie są zwykle oddzielone od siebie niewysoką ścianką. Do pokrycia dachu wykorzystywano gont oraz rzadziej strzechę lub dachówkę.

Dach polski stosowano już od pierwszej połowy XVII w. Był charakterystycznym elementem architektonicznym dworków i dworów szlacheckich. Korzystali z niego również budowniczowie obiektów sakralnych (zwłaszcza drewnianych) oraz budynków użytkowych, np. karczem.

Odmianą dachu polskiego jest dach krakowski, w którym zwiększano odstęp między połaciami wstawiając wyższą ściankę. Powstała przestrzeń miała charakter ozdobny. Ściankę dekorowano listwami, świetlikami lub niekiedy polichromią.

Dom Długosza, Kraków ul Podzamcze
dach krakowski: dom Długosza, Kraków ul Podzamcze

Obecnie dach polski jest stosowany przez architektów do projektowania budynków stylizowanych na szlacheckie, narodowe lub swojskie budowle.

Previous post

IFD Award 2015: Polacy wyróżnieni za dach Świątyni Opatrzności

Next post

Nazywam się Francois Mansart i oto mój dach

No Comment

Leave a reply